Er bestaan diverse programma’s voor online leren. Squla is een programma dat met name thuis gebruikt wordt en Snappet is een digitale lesmethode die in de klas gebruikt kan worden. Hoewel ik kan begrijpen dat het heel prettig is om op een kant-en-klaar programma te kunnen vertrouwen als je kind extra oefening nodig heeft zijn er een aantal redenen dat ik geen fan ben van Squla en soortgelijke programma’s.
Als je kind extra ondersteuning nodig heeft zou mijn voorkeur uitgaan naar oefeningen op papier of bijles van goede kwaliteit. Is er sprake van een leerprobleem schakel dan een professional in want dan is er meer nodig dan enkel extra oefening.
Wat is het probleem met Squla?
Squla is speels opgezet en dat is op zich prima. Op een speelse manier oefenen vinden kinderen leuk en de kans dat ze er tegenop zien om oefeningen te maken is zo een stuk kleiner. Voor kinderen die echt een afkeer hebben ontwikkeld tegen (schools) leren kan dit echt wel helpend zijn.
Maar…
De hele vormgeving is ontzettend gericht op belonen. Kinderen verdienen muntjes en bovendien krijgen ze die muntjes direct na het maken van een som. Dit triggert het beloningssysteem.
Klinkt bekend?
Dat is hetzelfde beloningssysteem in de hersenen dat betrokken is als je een nieuw filmpje te zien krijgt op je tijdlijn of als je een like ontvangt op je foto. Dopamine is bij dit proces betrokken. In dit artikel leg ik uit hoe dit werkt.
Kinderen raken door het verdienen van muntjes (of door geluidjes, confetti op het scherm etc.) gewend aan snelle of directe beloning als ze iets doen. En als je op school dan sommen maakt in je schrift en die nagekeken moeten worden door je juf duurt het ineens heel lang tot je de uitkomst weet en een ‘beloning’ ontvangt.
Het is niet gunstig als kinderen gewend raken aan directe beloning. Er zijn genoeg dingen in het leven waar je veel langer voor moet werken voor je ‘beloont’ wordt. De directe behoeftebevrediging in programma’s zoals Squla (maar je ziet het in vrijwel alle games en ook op tv en YouTube) kan ertoe leiden tot kinderen snel gefrustreerd zijn, ongeduldig zijn en moeite hebben met doorzetten. Om kunnen gaan met uitgestelde beloning is een belangrijke vaardigheid om te leren. Bijvoorbeeld als een kind een tijdje zijn zakgeld moet sparen om iets te kunnen kopen. Maar ook juist als een kind niet vanzelf leert is het nodig om door te zetten en toch zijn lees- of rekenvaardigheid te verbeteren zodat hij daar in de toekomst profijt van heeft.
Externe beloning
Daar komt bij dat de beloning extern is. Dat wil zeggen dat je kind beloond wordt door iets buiten hemzelf. In dit geval dus door de digitale muntjes maar hetzelfde idee is als hij ergens een sticker voor krijgt of een cadeautje verdient.
Er is waarschijnlijk geen sprake van intrinsieke motivatie om de sommen te maken. Je kind doet het vermoedelijk puur om de muntjes te verdienen en daar op termijn spullen mee te kopen in de Squla shop in plaats van dat hij vanuit zichzelf geïnteresseerd is om iets te leren en dit doet omdat hij dit wil. Nu is ons hele schoolsysteem aardig gericht op extern belonen omdat we kinderen cijfers geven. Maar dit gaat nog een stapje verder omdat het kind dus met de verdiende muntjes echte tastbare spullen kan kopen. Het is op die manier bijna een ruilsysteem: ‘als ik nog 10 sommen maak kan ik dit of dat kopen’.
Een kind wat vanuit eigen interesse gaat proberen om een zo hoog mogelijke toren te bouwen met Connetix is daar intrinsiek voor gemotiveerd en is dan ook zelf voldaan als dit hem lukt. Ongeacht of jij hem daar een compliment over geeft zal hij hier een goed gevoel door krijgen.
Andere redenen dat ik geen fan ben van Squla
Behalve dat het heel erg gericht is op belonen vind ik het ook kwalijk dat Squla zegt dat hun platform voor leerlingen van groep 1 t/m 8 is. Dit geeft onterecht het idee dat kinderen van 4(!) al op een bepaalde manier moeten gaan leren of al kunnen achterlopen. Op deze leeftijd leren kinderen met name door te spelen en daarnaast wil je schermgebruik op deze leeftijd nog echt beperken.
Squla is daarnaast ook gewoon een bedrijf wat geld wil verdienen. Als kinderen blijven spelen en ouders het gevoel hebben dat dit ‘zinvolle’ schermtijd is en ze wat leren zal dit ook lukken.
Tenslotte geven ze op de website aan dat Squla ontwikkeld is met game-developers. Als we 1 ding weten van de game-industrie is het dat zij als geen ander bezig zijn met zorgen dat kinderen, adolescenten en volwassen zo lang mogelijk blijven spelen. Games worden op zo’n manier vormgegeven dat je betrokken blijft en door wil spelen en dit doen ze onder andere door beloningsmechanismen erin te verwerken.
Conclusie
Ga na met welk doel je voor Squla kiest. Voel je je op die manier minder schuldig over schermtijd omdat dit educatief is? Ik snap de gedachte. Als je kind echter niet op aanwijzing van de leerkracht extra ondersteuning nodig heeft kun je ervan uitgaan dat het niet nodig is. Kies dan voor een van de betere tv opties van de lijst voor schermtijd in plaats van Squla.
Heeft je kind wel extra oefening nodig? Vraag aan de leerkracht of je van de methode van je kind extra werkbladen mee kan krijgen. Dit is bovendien verstandig omdat elke methode zijn eigen opbouw heeft en je op die manier iets aanbiedt bij je kind wat herkenbaar is. Het kan best zijn dat Squla het net anders aanbiedt dan de eigen methode doet. Daarnaast heeft het de voorkeur om te schrijven in plaats van digitaal opdrachten te maken. Tijdens het schrijven zijn er diverse hersengebieden betrokken en kan stof beter blijven hangen.
Schakel bij echte leerproblemen een professional in die je kind passende ondersteuning kan bieden. Een online programma kan daarin nooit het maatwerk bieden en de extra uitleg geven die jouw kind nodig heeft.
Probeer vakken zoals rekenen spelenderwijs te integreren in het dagelijks leven. Een voorbeeld: laat je kind in de supermarkt rekenen met echte getallen. Hoeveel kost die zak appels? En als we er ook een pak koekjes bijnemen hoeveel kost het dan?
Je kind volgt zijn eigen lijn
En heel belangrijk: onthoud dat elk kind zijn eigen lijn volgt. Gemiddeldes zeggen vaak niet zoveel. Het is interessanter om te zien hoe jouw kind zich ontwikkelt ten opzichte van hemzelf in de voorgaande jaren. Het is in deze prestatiemaatschappij misschien wel belangrijker om de focus te leggen op hoe jouw kind in zijn vel zit en hoe het op sociaal gebied gaat in plaats van hoe goed hij is in rekenen of spelling.
Als echt sprake is van leerproblemen is behandeling verstandig. Maar zo niet, vertrouw er dan op dat het goed komt! Sommige kinderen hebben wat meer tijd nodig om iets te leren en dat is ook prima.
